movie scene

De zelfkant van de samenleving levert genoeg inspiratie op voor talloze IDFA documentaires, vooral als de hoofdpersonen op straat moeten leven. Roll the camera!

De Nederlandse documentairemaker Boris Gerrets zoekt voor zijn onderwerpen graag het afwijkende en ongewone op. Niet vreemd als je bedenkt dat hij zelf uit een Bulgaars-Duits gezin komt en heeft gewoond in Nederland, Spanje, Duitsland en Sierra Leone. In dit laatstgenoemde land volgde hij voor zijn nieuwste film Shado'man lange tijd een groep vrienden die op straat leeft.



Gerrets filmde vooral 's avonds en 's nachts hoe de daklozen de straten van Freetown afstruinden, op zoek naar eten en een plek om te slapen. Het is een divers gezelschap, waarbij de meesten het met z'n tweeën proberen te rooien. De een is blind, de ander is kreupel of zit in een rolstoel, maar samen proberen ze elkaar aan te vullen om de dagen en nachten door te komen. Het levert aangrijpende maar soms ook humoristische scènes op, over het vinden van een slaapplaats, vriendschappen en sex, maar altijd tegen een donkere en naargeestige achtergrond van krotten en modderige straten. De film bestaat uit korte schetsen, afgewisseld met haast poëtische beelden van de straten van Freetown.



Visueel minder interessant is de documentaire The Wild Years. Hierin volgt filmmaker Ventura Durall drie straatkinderen in Addis Abeda, Ethiopië: Daniel (9), Habtom (12) en Yohannes (12). Temidden van zo'n 270.000 andere straatkinderen proberen ze zich staande te houden en hun territorium te bewaken. Durall zoekt de kinderen drie keer op, telkens met een jaar ertussen. De eerste keer hebben ze een oude kapotte auto als huis. We zien de drie bedelen om geld, ruzie maken met andere kinderen en de noodzaak om groepjes te vormen om te kunnen overleven. De twee volgende ontmoetingen laten zien dat de drie jongens steeds gewiekster worden om dingen voor elkaar te krijgen. Zo hebben ze al een hulpverleningsorganisatie voorgelogen om zo geld te krijgen. Maar dan blijkt ook dat er van de zielige verhalen die ze over hun ouders en hun thuissituatie - waar ze van zijn weggelopen - ook veel niet waar is.

Het onderwerp is interessant, maar je vraagt je wel telkens af of je je nu naar een fictiefilm of een documentaire zit te kijken. Sommige scènes lijken wel erg nagespeeld, zeker als de camera in één scène close-ups afwisselt met totaalshots. Bepaalde gebeurtenissen vinden ook wel erg toevallig plaats. Maar de drie jongens hebben veel bravoure en zetten je ook als kijker telkens op het verkeerde been. Het traditionele medelijden wordt hierbij dan ook snel terzijde geschoven. En dat is winst, zeker op het IDFA.