movie scene

In Suzanne wordt de dubieuze levenswandel van de titelfiguur fragmentarisch uit de doeken gedaan.

Regisseuse Katell Quillévéré lijkt een voorliefde te hebben voor het bestuderen van de mentale gemoedstoestanden van jonge getroebleerde vrouwen. Waar ze in haar debuutfilm Un Poison Violent een verhaal over ontluikende seksualiteit en religieuze druk vertelde, schetst ze in Suzanne 25 jaar uit het leven van een meisje dat niet wil deugen. Geïnspireerd door de ware levens van vrouwen van beruchte Franse criminelen als Jacques Mesrine tracht Quillévéré een verklaring te geven voor het vraagstuk waarom bepaalde vrouwen een leven met een gevaarlijke man zo aanlokkelijk vinden. Is het een ontsnapping aan de verantwoordelijkheden van hun kleinburgerlijk bestaan? Is het simpelweg een zucht naar avontuur, of toch pure liefde? Zelfs na 25 jaar onder de loep genomen te hebben komt Quillévéré niet met een bevredigend antwoord op de proppen.



Kind
Suzanne opent met de jonge jaren van het hoofdpersonage. Het meisje kent een alledaags bestaan met haar oudere zusje Maria en haar liefhebbende maar strenge vader (François Damiens). Hoewel ze het niet breed hebben, leven ze een schijnbaar gelukkige jeugd. Het enige wat ontbreekt is hun moeder, die gestorven is voordat de meisjes haar bewust kenden. Na alleen de hoognodige details over haar kindertijd verteld te hebben, schakelt de film over naar haar puberteit, waarin Suzanne al op jonge leeftijd zwanger raakt en besluit het kind te houden. Dat ze zelf eigenlijk ook weinig meer dan een kind is, toont de film ons wanneer we zien hoe Suzanne haar baby meeneemt naar een bar, of onderwerpt aan haar onverantwoorde rijgedrag. Het leven van een moeder is duidelijk niet aan haar besteed, en als ze op een dag de ongure maar verleidelijke Julien ontmoet, nemen ze prompt samen de benen. Haar kind laat ze achter bij haar vader en zus.

Crimineel
Meer dan een degelijk onderzoek naar haar twijfelachtige motivaties is Suzanne een studie naar actie en reactie, waarbij de eerste categorie grotendeels achterwege wordt gelaten om de kracht van de tweede te benadrukken. In slechts anderhalf uur tijd zien we een kwart eeuw uit haar leven, waarbij belangrijke gebeurtenissen buiten beeld blijven, zodat de gevolgen van Suzannes daden juist extra belicht worden. Een gewelddadige roofoverval die Suzanne pleegt met haar vriendje blijft ons bespaard, maar niet de consequenties die dit voor haar heeft, als ze in de rechtszaal met haar misdaad geconfronteerd wordt. Aangezien Suzanne zich een onverbeterlijke recidivist toont die haar kwalijke beslissingen blijft herhalen, zijn we snel geneigd de kant te kiezen van haar familie, die blijft zitten met de puinhopen die ze veroorzaakt. Suzanne is domweg weinig sympathiek. Ze schuift haar verantwoordelijkheden af op anderen, vooral op haar zus die wel moreel besef kent, op wie Suzanne zelfs parasiteert als zij en haar geliefde bij haar intrekken zonder een bijdrage aan huishouden of kostwinning te leveren. Het is moeilijk mee te leven met een vrouw die steeds de verkeerde besluiten neemt en geen enkele verantwoordelijkheid wil nemen.

Foute vrouw
De tijdsprongen helpen niet verbetering aan te brengen in het gebrek aan inleving in Suzannes daden. Dat ligt niet aan een tekort aan informatie, want wat we meekrijgen is ruim voldoende om de situatie overzichtelijk te houden. Maar omdat de film zich richt op de gevolgen krijgen we de precieze momenten van beslissing die Suzannes handelen sturen nooit te zien, alleen de resultaten. Daar is het Quillévéré blijkbaar om te doen, maar het maakt Suzannes psychische motivatie nooit bijster inzichtelijk. Waarom doet Suzanne de verwerpelijke dingen die ze doet? En waarom blijft ze steeds terugkomen om het vervolgens opnieuw te vergallen? Zulke vragen blijven open voor interpretatie. Quillévéré oordeelt niet, ze registreert slechts. Na verloop van tijd gaat dat toch wringen en ga je op zoek naar onderbouwing voor de acties van de protagoniste. De afwezigheid van een moederfiguur in haar eigen jeugd lijkt tekenend voor het besluit haar kind achter te laten, maar verklaart niet waarom ze zich aangetrokken voelt door foute mannen. Quillévéré suggereert dat Suzanne puur door liefde voor haar vriend gedreven wordt, maar het valt de kijker zwaar te accepteren dat deze romantiek haar familieliefde en haar moederschap zo gemakkelijk opzij schuift. Bovendien is de geschetste band tussen Suzanne en haar lover ook niet overtuigend romantisch. Wat Suzanne hoofdzakelijk duidelijk maakt, is dat er geen logische beweegredenen aan het gedrag van dit soort vrouwen toegeschreven kunnen worden. Ze zijn onvoorspelbaar, onverantwoordelijk en onverschillig, maar bovenal ongrijpbaar.



Lijdend voorwerp
Die ongrijpbaarheid zet hoofdrolspeelster Sara Forestier wel pakkend neer. Haar Suzanne is wild en verraderlijk, maar niet gespeend van emotie, hoewel haar weergave hiervan in afstandelijkheid blijft steken. Ze houdt van haar familie, maar kan dit niet op een normale manier uiten. Ze keert steeds terug naar vader, zus en zoontje, om ze slechts opnieuw teleur te stellen. Daar lijdt ze zelf nog het zwaarst onder, maar de aantrekkingskracht van het spannende leven van haar andere ik is te groot. Toch is het een keuze, en niet het resultaat van haar opvoeding. Haar zus Maria (Adèle Haenel) deugt wel en pikt zelfs buitengewoon veel van Suzanne, wat de kijker soms kwaad maakt, omdat zij bewust compenseert voor Suzannes wangedrag. Hoewel de film niet aan komt zetten met verklaringen maar verzandt in dramatische consequenties, staat het puike acteerwerk wel borg voor het vasthouden van de aandacht. Ook de bij vlagen lyrische cinematografie draagt daaraan een steentje bij. Maar verwacht niet Suzanne ooit naar tevredenheid te kunnen doorgronden.

Conclusie
Suzanne is niet het begripvolle inkijkje in de belevingswereld van een door foute mannen aangetrokken vrouw dat de film beoogt te zijn. Hoewel de tijdsprongen verhaaltechnisch intrigeren en de film hierdoor een studie van de consequenties van niet nader getoonde (mis)daden wordt, blijft de connectie die we moeten voelen voor de hoofdpersoon toch afstandelijk. Suzanne is simpelweg een foute vrouw, die voortdurend dubieuze beslissingen neemt waar de kijker slechts moreel bezwaar tegen kan maken. Het gebrek aan beweegredenen die de film geeft voor Suzannes gedrag vormt zo een groter gapend gat dan het onvoorspelbare knippen in haar levensloop.