movie scene

Starred Up heeft geen opstanden, ontsnappingen of doodstraffen nodig om te boeien, want de grootste vijand in de gevangenis, dat ben je zelf. 

Eric Love (Jack O’ Connell) is 19 jaar oud en starred up; overgeplaatst van de jeugdgevangenis naar de echte mannenbajes. Als starred up zit je in een bijzondere positie, want “starred ups worden leiders” zegt de huidige criminele leider van de gevangenisvleugel tegen Eric. In Eric zit dan ook zeker die potentie, maar hoe kan hij ooit een leider worden - en daarmee een hele vleugel beheersen - als hij zijn eigen gevoelens niet eens in bedwang kan houden? Eric worstelt zich namelijk al scheldend, stompend en schoppend een weg door het zware bestaan van het gevangeniswezen. Zijn grootste bron van conflict: Eric’s bloedeigen vader, die hij na jaren niet gezien te hebben voor het eerst weer tegenkomt in de nieuwe vleugel. 



Zo vader, zo zoon
Een vader in de bajes hebben is één ding, maar samen met hem een gevangenis delen is wat anders. Eric’s vader, Neville, probeert tevergeefs zijn gemiste pedagogische verplichtingen te vervullen door Eric te leren overleven, terwijl Eric gewoon zijn eigen draai wil vinden in deze nieuwe situatie. Hun conflicterende houdingen uiten zich alleen niet in gelaagde gesprekken over hun gevoelens. Nee, in de gevangenis is het oog om oog, tand om tand, familie of geen familie. De enige rust die Eric kan vinden is in zijn therapiegroepje onder leiding van de goedwillige Oliver (Rupert Friend), waar hij samen met andere gevangen pogingen doet tot het uitpraten van gevoelens en geschillen. Verder dan een poging komen die gesprekken echter zelden, want iedereen staat op scherp in deze gevangenis. Eén verkeerde opmerkingen en de vuisten vliegen alweer in de rondte. De grootst mogelijke triomf in de film is wanneer Eric en zijn medegevangenen hun emoties kunnen beheersen. 

Perfecte beheersing
Als Eric zijn woede eindelijk wel succesvol beheerst, is dit niet alleen een triomf van het personage, maar ook van acteur Jack O’Connell. De kokende woede van Eric spat altijd van het scherm, en waar dit zich normaal gesproken uit in kinetisch geweld laat O’Connell ineens zien hoe – met veel moeite – deze woede ook langzaam kan afkoelen tot een sympathieke glimlach. De overwinning van dit moment draagt Eric dan ook de rest van de film bij zich, waardoor zijn personage op overtuigende wijze groeit van een onzekere starred up naar een echte leider. 



Microkosmos
Regisseur David Mackenzie (Hallam Foe, Perfect Sense) en beginnend scenarioschrijver Jonathan Asser doen er goed aan de schaal van Starred Up klein te houden. De film speelt zich geen seconde af buiten de gevangenis, waardoor de focus altijd binnen bewaakte muren blijft. Deze kleine schaal wordt extra benadrukt door de vele beklemmende shots, die Mackenzie en director of photography Michael McDonough inzetten. In de microkosmos van deze gevangenis kijkt de camera veelal door tralies, gaas, spleten en gaten, wat een sterk contrast oplevert met de energieke, haast Spartaanse gevangenen, die daardoor snel doen denken aan gekooide wilde dieren. 

Conclusie
Starred Up is binnen het masculiene genre van de gevangenisfilm een verademing, want waar normaal gesproken een groot verhaal als een opstand of ontsnapping centraal staat, blijft Starred Up juist klein. Dit intieme verhaal tussen vader en zoon wordt dan ook zo goed verfilmd en gespeeld, dat zelfs zonder grote opstanden, spectaculaire ontsnappingen of dramatische doodstraffen Starred Up zich alsnog mag meten met de beste gevangenisfilms.

Lees hier het interview dat MovieScene met regisseur David MacKenzie had.