movie scene

De boeken van Annie MG Schmidt blijven geliefd als basis voor films. Regisseur Tim Oliehoek waagde zich aan Wiplala, inclusief veel bijzondere special effects. MovieScene sprak met Tim Oliehoek aan de vooravond van de première over het kleine mannetje dat probeert alles weer goed te tinkelen, maar daar niet altijd in slaagt.
 
Hoe is Wiplala tot stand gekomen? En op welk moment ben jij er bij gekomen?
Burny Bos was al lang bezig met de verfilming van Wiplala, samen met Tamara Bos. In eerste instantie zou Vincent Bal, die eerder Minoes regisseerde, de film gaan doen. Maar toen belde Burny mij op tijdens mijn vakantie, met de vraag of ik Wiplala wilde regisseren. Vincent ging namelijk wat anders doen. Ik had net met BosBros [de productiemaatschappij van Burny Bos] Chez Nous gemaakt, waar ik erg blij me was, dus ik zei meteen: Ja, dit kan gaaf worden! Al leek het meteen al een enorme klus. Daarna heb ik met Tamara aan het script gewerkt. Dat was in een eerste versie nog iets te trouw aan het boek, uit 1957. We hebben de toon meer naar 2014 willen brengen, met meer aandacht voor de vriendschap tussen Johannes en Wiplala en met moderne scènes als een carchase.
 


De voorbereiding moet lang en intensief zijn geweest.
Inderdaad. We hebben alle shots uitgetekend, zodat we een zeer dik storyboard hadden waarin alles precies was uitgedacht. Ook hebben we elke acteur digitaal ingescand en daarna uitgeprint tot 20x kleinere poppetjes, als referentie voor de special effects scènes. Daarna zijn we in Luxemburg alle ‘green screen’ scènes gaan filmen die we later digitaal konden invullen. Knutselen met beeld is het gaafste wat je kan doen als filmmaker.
 
Zijn er nog ideeën afgevallen omdat ze technisch te moeilijk waren?
Bij het schrijven hebben Tamara en ik geprobeerd ons niet te beperken en te doen alsof we alle budget van de wereld hadden.  Dat was natuurlijk niet zo, dus in de praktijk zijn er toch een aantal dingen geschrapt. Ik had een scene bedacht waarin in het ziekenhuis Wiplala op een handdoekje door een koker waar de was in werd gegooid, naar beneden zou glijden. Maar dit bleek toch te lastig. Nu ontsnapt Wiplala via een pizzakoerier. Het gaat om de ideale combinatie van de lach en de suspense.
 
Wat waren de meest lastige hobbels tijdens het filmen?
Ik had van tevoren gedacht dat het werken met kinderen ingewikkeld zou zijn. Maar dat viel in de praktijk ontzettend mee. De duivenscene [waarin het klein geworden gezin samen met Wiplala op een duif over de Dam en de stad vliegt] bleek wel lastig te zijn. Door nieuwe wetgeving mochten we geen drones over de stad laten vliegen. Ik had toen al wel de scènes met de acteurs gedraaid. We hebben het toen opgelost door vanaf een hoge kraan op de Dam de luchtshots te draaien. We moesten op 15 meter afstand van het paleis blijven, maar het werd 15 centimeter [lacht].
 


Je hebt voor Wiplala veel in Amsterdam zelf gedraaid. Hoe was dat?
Amsterdammers worden soms moe van alle filmers. Toch waren de bewoners van de Palmgracht, waar we veel hebben gedraaid, hartverwarmend. Mensen waren heel nieuwsgierig. Ook deden ze enthousiast mee om de straat een kerstsfeer te geven. Er ging zelfs onder de bewoners een petitie langs om het grote beeld van de dichter Arthur Hollidee te laten staan. Dat ging niet door, maar alle kerstversiering mochten ze wel houden.
 
Naast veel actie zitten er ook grote thema’s in de film als ontheemding en volwassen worden. Hoe lastig was het combineren hiervan?
Doordat we in de voorbereiding veel hebben vergaderd over alle technische aspecten, konden we tijdens het draaien veel aandacht geven aan het verhaal en de karakters. Het gaat om een gebroken gezin, maar het moest niet te zwaar worden. Daarom ben ik ook erg blij met Peter Paul Muller als de vader. Hij brengt naast drama ook humor en relativering in de film.
 
Hoe verliep de casting? Was Wiplala snel gevonden?
De rol van Wiplala was eerst geschreven voor een jonger iemand. Alleen konden we geen geschikte jonge acteur vinden. Ik had al eerder aan Géza Weisz gedacht, maar toen hij auditie kwam doen met een rode trui, zijn haar omhoog en zonder schoenen, was het echt Wiplala. Hij heeft ook een knap en guitig hoofd. De opnames waren wel lastig voor hem. Hij heeft bijna alle scènes alleen moeten spelen,  met als markering een tennisbal.
 
Het was belangrijk dat ik met de kinderen een echte klik had. Sasha Mylanus, die Johannes speelt, was bij de casting meteen al een heel slim ventje. Hij wist alles te plaatsen en kwam erg zelfverzekerd over. Kee Ketelaar, die Nella Della speelt, was het eerste meisje dat we bij het casten zagen en bleek meteen het meest geschikt voor de rol.
 


Als Wiplala in de VS zou zijn gefilmd, zou het zeer waarschijnlijk een film in 3D zijn geworden. Heb je bewust ervoor gekozen om dit niet te doen of had dit met het budget te maken?
Het is duurder en trager om een film in 3D te draaien. Zo kan je per dag veel minder draaien dan een gewone film. Verder ben ik ook geen groot fan van 3D. In mijn ogen zijn alleen Avatar en Life of Pi geslaagde 3D-films. Het schept afstand, en dat komt een film als Wiplala natuurlijk niet ten goede.
 
Zou je bij een succes van Wiplala denken aan het verfilmen van het tweede boek, Wiplala Weer?
Ik heb het er met Burny wel over gehad, maar die kans is heel klein. Burny is niet echt van de sequels (hij produceerde alleen de vervolgfilm Waar is het paard van Sinterklaas) en ook ik maak liever wat nieuws. Wiplala is ook een mooi afgerond verhaal.
 
Welke ontwikkeling zie in je eigen werk? En op welke film ben je vooral trots?
Wat mijn films betreft, ben ik erg trots op Chez Nous, dat ik ook met Burny heb gemaakt. Over Vet Hard ben ik ook erg tevreden. Spion van Oranje vind ik best geestige scènes bevatten, maar als gehele film is het alles behalve geslaagd.
 
Spektakel is vaak wel een rode draad in mijn werk, al ben ik in het begin wel erg in dat hokje geplaatst. Zo verwachtte iedereen dat ik alleen maar actiefilms wilde maken. Ik vind het een leuk genre, maar ik maak ook graag andere genres. Zo lijkt het me interessant om films met een donkere kant te maken. Maar adventure films die de grens opzoeken van jeugd en volwassenen wil ik ook graag maken. Maar eerst nu Wiplala [lacht]!