movie scene

Javier Bardem speelt een zeldzaam goede rol in dit confronterende drama van regisseur Alejandro González Iñárritu.

Biutiful verscheen voor het eerst op het festival van Cannes vorig jaar, waar de film veel positieve reacties kreeg en hoofdrolspeler Javier Bardem de Prix d'Interprétation Masculine, ofwel de prijs voor de beste mannelijke rol, ontving. Gek genoeg werd Bardem daarna over het hoofd gezien bij de belangrijkste filmprijzen, zoals de Golden Globes. Alleen bij de BAFTA’s en de Satellite Awards kreeg Bardem nominaties en gelukkig is zijn rol nu ook door The Academy erkend als Oscarwaardig. Want één ding moet duidelijk zijn; Bardem speelt de beste rol uit zijn carrière, inclusief zijn Oscarwinnende rol in No Country For Old Men.

Verlossing
Bardems ‘tour de force’ is de portrettering van Uxbal, een alleenstaande vader van een kleine jongen en een iets ouder meisje. Hij is gescheiden van zijn vrouw, die lijdt aan het borderline syndroom en het bovendien doet met zijn broer Tito. Om rond te kunnen komen, probeert hij illegalen aan werk te helpen en daar zijn commissie over te heffen. Zo voorziet hij zijn broer van Chinese illegalen, die ’s nachts opgesloten zitten in een grote hal en overdag werken op het bouwterrein van Tito. Of hij koopt politieagenten om, zodat Senegalese illegalen hun kleedjesmarkt kunnen houden. Wanneer Uxbal te horen krijgt dat hij door prostaatkanker nog slechts korte tijd heeft te leven, besluit hij zijn kleine wereldje zo goed mogelijk achter zich te laten. Maar zijn goede bedoelingen keren zich tegen hem en hij krijgt steeds meer tegenslagen te verwerken op zijn weg naar verlossing.

Karakteristiek
Eerdere films van Iñárritu hadden ook al veel te maken met de zoektocht naar verlossing, zoals in Amores Perros, 21 Grams en Babel. Die laatste twee ontvingen ook al Oscarnominaties, maar zijn qua stijl het meest verschillend van Biutiful. In deze beide mozaïekfilms stonden de verhalen van verschillende personages, die elkaar beïnvloedden, centraal. Met Biutiful gaat hij echter terug naar het concept van zijn debuutfilm Amores Perros; één hoofdrolspeler als tragische held, met verschillende chronologische verhaallijnen die hem een bepaalde kant op sturen. Vooral de cameravoering en de sets zijn erg karakteristiek voor de werken van Iñárritu. Met de acteerprestaties van Bardem was het mogelijk om bovenop het personage te zitten en door middel van een handheld cameravoering elke emotie rauw in beeld te brengen. Daardoor zijn de confrontaties met de verschillende gruwelijkheden in de film pijnlijk realistisch. Misschien is nog wel het ergste dat alle onmenselijkheden bijna randzaken worden en niet eens de emotionele zwaarte van de film vormen. Ook valt de kleursetting in de film op, met nu eens grauwe en vervallen appartementen, en dan weer een bruisende, overweldigende nachtclub. Ook wordt er een hele andere kant van Barcelona getoond. Zonder het enkele shot van de Sagrada Família zou niemand ooit aan de toeristische metropool denken. Hier en daar lijkt de film ook een aanklacht te formuleren tegen het immigrantenbeleid van Spanje. Niets is herkenbaar, maar alles is aangrijpend.

Bardem
Waar de echte zwaarte van de film ligt, is in de tragiek van Uxbal. Voor de acteerprestatie van Bardem schieten superlatieven tekort. Uxbal is een enorm complex karakter, maar Bardem weet elke emotionele snaar precies te raken. In een interview vertelde hij dat hij bij een binnenkomst al zijn problemen op zijn schouders trachtte mee te nemen en dat is in elke scène te zien. Uxbal is een enorm grote, dreigende man, maar naargelang de film vordert, verschrompelt zijn aanwezigheid. Het beeld van Uxbal enkel in een luier, staand in zijn claustrofobisch kleine badkamer, kwetsbaar, mager en doodziek is daar waarschijnlijk het krachtigste beeld van. Ondanks de weinige tekst die Bardem spreekt, is iedere laag van zijn karakter duidelijk in elke handeling. Voor mij persoonlijk is dat een acteerprestatie die bij de beste van dit decennium hoort. De bijrollen zijn eveneens geweldig gecast en gespeeld, waardoor Bardem er gelukkig niet te veel mee contrasteert. Met name Maricel Álvarez die zijn ex-vrouw speelt, verdient nog enige vermelding.

Conclusie
Iñárritu heeft met Biutiful een nieuw meesterwerk afgeleverd dat zijn voorgaande werken overtreft. Hoewel het draait om de film als geheel en daar weinig slechts over te zeggen valt, gaat toch de meeste eer naar Javier Bardem. Hij is het die deze film verheft naar een onvergetelijke status, met een rol waar hij tien films meer mee had kunnen vullen. Deze film zou iedereen moeten zien, ook al zal hij bij sommigen erg zwaar vallen.