movie scene

Het idee voor mijn column deze week was om even te gaan mierenneuken over de teleurstellende CGI in blockbusters als Exodus: Gods & Kings en The Hobbit: The Battle of the Five Armies. Je weet wel, het doorsnee geneuzel van een liefhebber die het niet kan laten om ieder tegenvallend detail uit te meten en op te voeren. Het leek me een goed begin voor het nieuwe jaar. De lat hoog leggen. Verwachtingen naar boven bijstellen. En alsnog niet tevreden zijn, ondankbaar als het is.
 
Maar op woensdagochtend 7 januari besloten twee mannen het vuur te openen op de medewerkers van het Franse satirische weekblad Charlie Hebdo. Twaalf doden. Omdat ze zich uitlaten op een wijze die de daders niet aanstond. Omdat ze een spreekbuis zijn van kritische spot en een eigenzinnig licht werpen op een wrange werkelijkheid. Spotprenten, protest en in een groter plaatje een vertegenwoordiger van het vrije woord. Om dit vervolgens te moeten bekopen met de dood, omdat twee oetlullen het concept van ‘zelfspot’, laat staan satire, niet kunnen bevatten. En met hen nog vele anderen, wat de gruwelijke daad enkel grimmiger maakt in haar context. Wat heeft dit met films te maken denk je misschien? Je komt hier tenslotte toch voor recensies, nieuwtjes en een vermakelijke column hier of daar? Het heeft alles te maken met film.

Niet in de cinematografische zin van het woord of wat film is als product. Maar om wat film is in haar essentie: een vrije uiting van vertelling en kunst. Eén van de vele manieren waarmee wij als mensen vrijelijk de (fictieve) werkelijkheid vorm kunnen geven. Waarmee we kunnen spreken uit het hart en verbeelden uit het hoofd. Waardoor de wereld net een stukje begrijpelijker en inzichtelijker wordt. Het vrije woord beperkt zich niet enkel tot de mannen en vrouwen van nieuwsbladen, de tekenaars van spotprenten of politici. Het is iets dat wij allemaal, zeker nu, hoog in het vaandel moeten dragen. We behoren het te koesteren en te verdedigen waar nodig, zij het met woorden en beelden in plaats van daden. Dit is geen excuus om laf haat te zaaien, noch een excuus tot het generaliseren van bevolkingsgroepen. Dit is een reden om nogmaals te staan voor wat we denken, voelen en geloven. Om kleur en invulling te geven aan een uiterst complexe wereld die zoveel mensen een thuis noemen. Opdat we ten nimmer toe zullen geven aan die summiere groep mafketels en monsters die verknipt en vertekend niets anders uitdragen dan vernietiging.

Normaliter is het hier op MovieScene nogal mooi weer, en beperken we ons enkel en alleen tot dat wat er ín filmland gebeurt. Het leek me daarom des te dringender om hier dit stuk te plaatsen. Want hoe vanzelfsprekend en zelfvoorzienend het filmwereldje ook lijkt, laten we niet vergeten dat wat we zien en hoe we het zien afhankelijk is van zoveel meer. Dat als we willen blijven genieten van de ongelimiteerde fantasie van alle regisseurs, schrijvers, producenten, acteurs, set designers, art directors en ga nog maar door, we ons ten alle tijden moeten inzetten voor het vrije woord. Je suis Charlie? Absoluut. Laten we, hoe gruwelijk de daad ook moge zijn, het jaar beginnen met die gedachte. Dankbaar als we zijn voor wat we hebben.