movie scene

Waarom kunnen bepaalde films je wel of niet boeien? Ja, boeiend!

Jelle Burgers is student filmwetenschappen en kan niet zonder zijn dagelijkse dosis film. Gaf als kind zijn eerste filmrecensie na het zien van Beauty and the Beast in de vorm van een enorme huilbui omdat het beest dood was. Deelt graag zijn mening over film met alles en iedereen. Vindt Georgina Verbaan hilarisch.

Een film kan blijven boeien, ongeacht hoe vaak we hem ook hebben gezien. Daar tegenover staat dat bepaalde films totaal niet kunnen boeien. De redenen waarom de ene film wel en de andere film niet in staat is om de kijker aan zich te binden, zijn vaak onderwerp van discussie, zowel in een academische context als daarbuiten. Je zou kunnen beargumenteren dat films zo interessant zijn, omdat er zoveel te zien is.

Denk eens aan Avatar, een film die zich niet als geheel laat opnemen omdat het beeld zo vol en druk is. Toch is dat volgens mij niet de voornaamste reden dat mensen meerdere malen naar dezelfde film kijken. Het lijkt mij vele malen logischer dat er iets anders aan de hand is, namelijk dat films interessant zijn omdat ze emoties kunnen opwekken. Maar hoe wekken films emotie op?

Jack Nicholson in The Shining

Laat ik een voorbeeld geven om het verschil te illustreren tussen een film die perfect slaagt in het opwekken van emoties: Kubrick’s meesterwerk The Shining en een film die redelijk faalt in het losweken van emotionele reacties: Vacancy. Ik geloof dat films die slagen in het opwekken van emoties in staat zijn het publiek te betrekken bij wat er in het verhaal gebeurt. De verhaallijn alleen is dus al in staat om het publiek te boeien. Maar dit kan niet verklaren waarom The Shining over het algemeen gezien wordt als een meesterwerk, terwijl Vacancy toch niet veel verder komt dan de betiteling “B-film”.

Vacancy

Als we beide verhalen met elkaar vergelijken, blijken ze namelijk veel overeenkomsten te hebben. Mensen, gestrand op een verlaten plek, worden bedreigt met de dood door psychopaten. Het fundamentele verschil tussen deze twee films ligt volgens mij in het feit dat het publiek in The Shining intens begaan is met het lot van de hoofdpersonen, terwijl in Vacancy het lot van de hoofdpersonen een veel minder emotionele reactie zal oogsten. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat we bij het kijken naar Vacancy niet geïnteresseerd zijn in de hoofdpersonen. Integendeel, het fundament van elke narratieve film is de betrokkenheid van het publiek met de hoofdpersonen. Het verschil tussen The Shining en Vacancy is dus een verschil in de constructie van betrokkenheid. Kudo’s voor Kubrick dus.

Makers van B-films lijken wel eens te denken dat mensen meer begaan zijn met het lot van mooie mensen dan met het lot van minder mooie mensen. Het resultaat is vaak een film als Final Destination 2,3,4: vol met mooie mensen, maar toch niet zo boeiend. Een echte B-film is vaak te herkennen aan de looks van de hoofdpersonen. Als ze er als model voor de Otto-catalogus uitzien, kun je vaak wel aannemen dat de regisseur zijn gebrek aan middelen of kwaliteit wil verbloemen door het publiek af te leiden met dit soort pratende paspoppen. Ik ken geen film waarin dit ook echt lukt. Ik ben geen regisseur, maar ik kan niet anders zeggen dat ik niets dan bewondering heb voor mensen die het voor elkaar krijgen het publiek zo te betrekken bij het lot van de hoofdpersonen dat mensen bereid zijn meerdere malen te gaan kijken en vervolgens ook nog de dvd kopen.