movie scene

Bombast-regisseur Roland Emmerich tekent een zorgvuldig en intrigerend antwoord op de vraag wie William Shakespeare echt was.

Al een jaar of honderd twijfelt menig geleerde over de identiteit van William Shakespeare. Zijn de 38 toneelstukken, 154 sonnetten en vele andere werken daadwerkelijk door de man zelf geschreven? Is hij het echt, of is die naam slechts een pseudoniem of gaat het hier om een fraudeur die er met de werken van een ondergedoken schrijver vandoor ging? Deze theorieën houden regisseur Roland Emmerich (2012, The Day After Tomorrow) al een decennium bezig. Eén van die hypotheses omschreef John Orloff (Band Of Brothers) in een screenplay genaamd Soul Of Ages, die Emmerich dit jaar verfilmde als Anonymous.

Derderangs
In het kort houdt Emmerichs theorie in dat de invloedrijke Graaf van Oxford Edward de Vere (Rhys Ifans) met al zijn aanzien en hoogwaardige functie zijn uitzonderlijke toneelstukken niet kon uitgeven, omdat dat soort schouwspelen werken van de duivel zouden zijn. Hij schakelt een tweederangs schrijvertje in, Ben Johnson (Sebastian Armesto), om zijn werken op toneel uit te voeren, maar vervolgens zou een derderangs toneelspeler, genaamd William Shakespeare (Rafe Spall), er met de eer vandoor zijn gegaan.

Zo simpel als het hierboven staat, zo ingewikkeld begint de film. Door het gebrek aan basiskennis van personages, historie en context kost het relatief veel tijd en energie om vanwege de vele tijdssprongen de fabel in de eerste paar scènes te reconstrueren. Er blijft in die tijd weinig aandacht over om te genieten van de prachtige kostuums en decors die modern (met digitale techniek) en tegelijkertijd klassiek (op locatie of set) in beeld zijn gebracht. Echter wanneer alle elementen na verloop van tijd min of meer op z’n plek vallen, zit je er wel middenin.

Inkijk
De film staat bol van intriges, staatsgrepen en affaires. Het verhaal is pakkend en interessant op veel verschillende niveau's. Niet alleen hoofdpersoon Edward de Vere krijgt de ruimte zich te ontwikkelen, ook de bijrollen van onder andere Queen Elisabeth (Vanessa Redgrave) en haar eerste adviseur William Cecil (David Thewlis) ondergaan toch enige vorm van verandering. De dynamiek in de relaties onderling is zowel ingewikkeld als boeiend. Daarnaast is het bijzondere van de film de inkijk van het Engeland ten tijde van Queen Elizabeth I. Uiteraard geromantiseerd weet Emmerich met zijn digitale kunsten een mooi beeld te geven van het Londen van die tijd, die tot een hoogtepunt komt op een bevroren Theems waarover de begrafenisstoet van de Queen zich langzaam voortbeweegt.

Helaas brengt het kostuumdrama je nooit naar het puntje van je stoel. Ook wanneer er een staatsgreep wordt gepleegd, met romantische motieven van De Vere’s kant en politieke vanuit die van de troonopvolging, kun je gerust ontspannen blijven zitten, omdat alle plannen hieromtrent gemakkelijk te doorzien zijn.

Conclusie
Emmerich weet zich met Anonymous te bewijzen als dramatisch regisseur, vooral met overtuigende prestaties van de gehele cast tegen een wonderschoon decor. Een gecompliceerde theorie in twee uur vermakelijk uiteenzetten met alle plottwisten, tijdssprongen en intriges die daarbij horen, is een kunst die Emmerich zienderogen beheerst. Zintuigstrelend is de Elizabethaanse tijd vormgegeven in een ietwat geromantiseerd Londen, maar het is uiteindelijk Rhys Ifans die de vertelling daadwerkelijk vormgeeft. Alleen de symbolische laag achter het schouwspel blijkt naar het einde toe slechts flinterdun en mierzoet te zijn. Met een eenvoudig dialoog over erkenning op het sterfbed van ‘de echte Shakespeare’ is de film een ode aan de wereldberoemde schrijver en concludeert daarmee zelf dat de afgelopen twee uur slechts één van de vele antwoorden gaf op een vraag die er eigenlijk niet toe doet. En dat geeft het meeslepende geheel een zure nasmaak.