movie scene

Deze keer ‘The King of Cool’ Steve McQueen in de puikste pokerfilm ooit gemaakt.

De aan longkanker gestorven steracteur Steve McQueen (1930-1980) was een machoman in het kwadraat. Hij stierf jong en dat was maar goed ook, want de gedachte aan aftakeling en ouderdom vond hij ondraaglijk. McQueen was een ouderwetse Hollywood ster die een meter naast zijn schoenen liep. Hij sloeg zijn vrouwen, ging wekelijks vreemd en verslond alles wat God verboden had. Als acteur was hij een charismatische figuur die nonchalance tot kunst verhief. Hij kreeg hierdoor in de jaren zestig de bijnaam The King of Cool; je kon je ogen niet van hem afhouden. Onder de huidige lichting sterren komt Ryan Gosling het dichtst in de buurt. Hij hield van gokken, risico’s nemen en deed zijn eigen stunts zoals op zijn geliefde motor in The Great Escape (1963). Voor de eigenzinnige Canadese regisseur Norman Jewison stond het vast, Steve McQueen was The Cincinatti Kid.  Deze gedenkwaardige gokfilm gaat over liefde, bedrog seks, poker en andere passies die het leven interessant maken.



In New Orleans in de jaren dertig gaat Eric Stoner door het leven als The Cincinatti Kid (Steve McQueen). In het pokercircuit is hij een grote belofte. Hij brengt zijn tijd door in achterkamertjes waar ze een oude variant van het pokerspel, 5 Card Stud, spelen. Elke speler begint met twee kaarten waarvan een zichtbaar is en de andere niet (face down). Het dealen gaat door tot iedere speler vijf kaarten heeft. Bij elke beurt wordt er driftig ingezet, dan komt de laatste ronde, The Showdown. Blufpoker speelt hierin een grote rol want de waarde van je onzichtbare (face down) kaart is nog altijd onbekend.

De beste pokerspeler van het moment, The Man, is oude rot Lancey Howard (Edward G. Robinson). Hij weet van de reputatie van The Cincinatti Kid en trekt de stad in om hem een kopje kleiner te maken. Een kampioenswedstrijd wordt door The Kid’s vriend Shooter (Karl Malden) georganiseerd in een French Quarter hotel. Maar The Kid wordt afgeleid door vrouwen en intriges. Zijn plattelands meisje Christian (Tuesday Weld) wil een boer niet een gokverslaafde. Melba (Ann-Margret),  Shooter’s  mooie hoerige vrouw, wil hem in haar bed. De rijke zakenman Jefferson Slade (Rip Torn ) probeert Shooter, die de wedstrijd gaat dealen, over te halen om The Kid te bevoordelen. Dag en nacht wordt er gespeeld, The Kid en The Man zijn aan elkaar gewaagd, andere spelers haken af. Het wordt een titanenstrijd tussen het verleden, Lancey Howard en de toekomst, The Cincinatti Kid. Wie mag zich na afloop The Man noemen?
 
De in Toronto geboren Norman Jewison (1926) is een eclectische regisseur die vele genres beheerst. Hij is even sterk in drama, komedie of de romantische komedie. Zelfs de spraakmakende musical Jesus Christ Superstar (1973) was van zijn hand. Hij is een acteurs regisseur die het beste uit McQueen haalt. Hij hielp zowel Cher in Moonstruck (1987) als Sydney Poitier in de klassieker over racisme In The Heat of The Night (1967) aan een Oscar. Hij schuwt omstreden onderwerpen niet en heeft een meestersoog voor het spannende detail: wanneer de spanning te snijden is in de muisstille hotelkamer in New Orleans raakt iemand per ongeluk de piano en laat het publiek schrikken.



De heerlijke sfeer van de jaren dertig in New Orleans snuif je op dankzij cinematograaf Philip Lathrop, ondermeer door de markante beginscènes op een begrafenis. Op weg naar het kerkhof is het één en al treurnis en tranen, maar als de overledene afgeleverd is bij de hemelpoort swingt het meegereisde dixielandband de pan uit terug naar de stad. De soundtrack is van Oscarwinnende componist Lalo Schifrin en is een kleurrijke potpourri van cool jazz, orkestrale klanken en New Orleans blues (met o.a. Sweet Emma). Het sinistere titellied van soullegende Ray Charles maakt het geheel treffend af. Scenarist Ring Lardner Jr. (1915-2000) won jaren hierna een Oscar voor de humoristische Mash (1970), maar hier schreef hij een rauw, serieus scenario naar Richard Jessop’s roman met dezelfde titel uit 1963. The Cincinatti Kid past moeiteloos tussen uitmuntende gokfilms zoals The Gambler (1974) met James Caan, John Dahls meesterstuk Rounders (1998) en Sorcese's afmattende rit door Las Vegas Casino(1995).
Ann-Margret is een openbaring als femme fatale Melba. Deze koningin van het kwaad speelt altijd vals en krijgt pretogen bij het zien van bloed. Haar man Shooter kan haar niet bijbenen. Zij werd Sex-on-Legs genoemd na deze rol, een gastvrije dame is ze zeker want heel mannelijk New Orleans is welkom in haar slaapkamer. Ann-Margret werd onderschat als actrice en was slechts beroemd om haar affaire met Elvis Presley tijdens het draaien van Viva Las Vegas (1964). Later werd zij serieuzer genomen met als hoogtepunt een glansrol in Mike Nichols  Carnal Knowledge (1971). Maar Melba blijft een onweerstaanbare creatie.

Karl Malden is ijzersterk als Shooter en Edward G. Robinson die beroemd werd in de gangsterfilms van de jaren dertig, laat zich van een andere kant zien als de beschaafde Lancey Howard. Maar Rip Torn steelt de show met zijn vertolking van de louche, zuidelijke zakenman  Jefferson Slade: een en al hoffelijkheid, maar met Machiavelliaanse streken om je koude rillingen te bezorgen. Als Melba de koningin van het kwaad is, dan is Slade de koning.

De allerlaatste scene is iets te veel van het goede want te veel Hollywood en te weinig geloofwaardig. Desondanks wordt tot de zinderende climax het hele spectrum van menselijke zwakheden magistraal tentoongesteld. Steve McQueen was misschien in het echte leven een onuitstaanbare misantroop, maar in The Cincinatti Kid is hij des te meer de onbetwiste King of Cool.  Ga dat (weer) zien.