movie scene

Het populaire toneelstuk Doubt van John Patrick Shanley werd door hemzelf verfilmd tot de gelijknamige bioscoopfilm, waarvan hij zowel de regie als het script verzorgde. De productie kreeg vijf Academy Awards nominaties. MovieSense interviewde Shanley:

Hoe kwam je op het idee voor Doubt?
Ik schreef Doubt tijdens de invasie van Irak. Er spraken vele mensen op televisie die overtuigd waren dat Irak massavernietigingswapens had, maar ik kon mij hier niet in vinden. Mijn twijfels deden mij denken aan de jaren zestig, waar ik ook te maken had met sterke twijfels. Het verhaal groeide verder vanaf hier.

Is er een bepaald incident, gerucht of schandaal dat inspiratie gaf voor Doubt?
Nee.

Wat vindt je zo fascinerend aan twijfel en onzekerheid?
Twijfel is een open deur, zekerheid een gesloten deur. Ik ben geïnteresseerd in de open deur.

Wist je vanaf het begin al dat je Doubt wilde verfilmen?
Nee. Ik had geen idee dat ik er een film van zou maken totdat ik werd gevraagd er een film van te maken. Toen ik de opdracht accepteerde moest ik ineens uitvogelen hoe ik dit in godsnaam moest doen.

Waarom het theaterstuk verfilmen, wat is de toegevoegde waarde ervan?
Toen ik het verhaal vertelde in de vorm van een toneelstuk moest ik de wereld uit het verhaal flink verkleinen. Het stuk bevatte bijvoorbeeld maar vier personages. In de vorm van een film kon ik het echter neerzetten in zijn oorspronkelijk formaat, waardoor er ruimte kwam voor de studenten, de nonnen in hun klooster, de priesters in hun pastorie en de kloostergemeenschap uit het oorspronkelijke verhaal.

Ontving je negatieve reacties van de Katholieke Kerk door het onderwerp van misbruik door een priester?
Nee, integendeel. Ik heb reacties gekregen van veel priesters, nonnen en broeders en zij reageerden allen op een positieve manier op de film.

Komt het toneelstuk nog terug naar Broadway of als nationale tour?
Nee. Doubt is het meest geproduceerde stuk in Amerika op dit moment. Het is genoeg in de aandacht geweest.

De laatste keer dat je de regie deed was voor Joe Versus the Volcano uit 1990. Waarom heeft het zo lang geduurt voordat je weer op de regisseursstoel ging zitten?
Na de lange opnames van Joe Versus the Volcano wilde ik gewoon weer naar huis en terug naar mijn werk als theaterschrijver. Ik adopteerde twee kinderen, wat veel van mijn tijd kostte en kreeg te maken met ver gevorderde groene staar in beide ogen, dat ervoor zorgde dat ik met tussenpozen blind was. Dit had meerdere operaties ten gevolge. Uiteindelijk was daar het theaterstuk Doubt, een fenomeen, en ik kreeg de kans om het uit te werken tot een film.

Waarom is de Bronx als locatie gekozen?
De setting koos mij. Ik groeide op in een arbeidersklasse in de Bronx (stadsdeel van New York). De kijker ziet de kerkschool waar ik vroeger heen ging, de straat waar ik opgroeide, de daken waarop ik speelde en de steegjes waarin ik schuilde.

Hoe moeilijk was het om zo’n sterke cast bij elkaar te krijgen? Hebben de acteurs van tevoren het toneelstuk gezien voordat ze eraan mee wilde werken of wilde je dit liever niet zodat ze met het script konden werken dat je voor de film had geschreven?
Meryl Streep, Philip Seymour Hoffman en Amy Adams hadden het toneelstuk al gezien. Viola Davis nog niet. Het was vrij gemakkelijk om de cast bij elkaar te krijgen, met uitzondering van Davis. Meryl wilde gelijk meewerken, Philip had een dagje nodig om erover na te denken en Amy kwam naar mij toe en vroeg zelf om de rol. We hebben alleen voor de rol van Mrs. Miller screentests moeten doen. Daarvoor kwamen vijf mensen om te lezen, maar Viola maakte zoveel indruk op de cameramensen dat de rol gelijk naar haar ging.

Wat voor kwaliteiten voegt Meryl Streep toe aan een productie? Laat ze zich lastig regisseren?
Nee. Zij is zeer goed te regisseren. Ze is sluw, extreem intelligent en is erg aanwezig. Zelfs zij weet de helft van de tijd niet wat ze doet. Daarom vindt ze het fijn om geregisseerd te worden. Ze wil haar vertolking binnen de perken houden.

Hoe ben je met de acteurs aan de slag gegaan, voor wat betreft het ontwikkelen van hun personages, aangezien de film twee getalenteerde acteurs als Streep en Hoffman bevat en twee nieuwelingen als Adams en Davis?
Ik repeteerde drie weken met ze met het script, zoals je bij een toneelstuk zou doen. Tijdens die drie weken was het de taak om alle vier de acteurs in dezelfde wereld te plaatsen. Viola is eigenlijk een toneelactrice met een brede ervaring. Amy was het groenst van de vier, en zelfs zij is ook weer niet zo groen. In de derde week hadden we een ontzettend strak ensemble geformeerd.

Hebben de acteurs wijzigingen toegevoegd aan de verfilming, waarvan ze niet in het toneelstuk zaten?
In de grote confrontatie scene tussen Meryl Streep en Phillip Seymour Hoffman, beantwoord ze zijn vraag met "Have you ever done anything wrong?", een bekentenis, zoals iemand zijn zonde tegen een priester opbiecht. Dat was een interpretatie waar ik zelf nooit was opgekomen.

Waarom heb je niet de oorspronkelijke acteurs uit het theaterstuk gebruikt?
Doug Hughes regisseerde het theaterstuk. Hij heeft het geweldig gedaan en ik had geen behoefte om zijn werk mijzelf toe te eigenen. Het was achttien jaar geleden dat ik de regie deed en ik vond het belangrijk dat ik mijn eigen stempel erop kon drukken.

Hoe heb je de - zeer filmische - openingspreek aangepakt?
Nou, toen ik het screenplay aan het herschrijven was realiseerde ik me dat het een scène was over twee strijders die voor de eerste keer tegenover elkaar stonden, en dat zorgde ervoor hoe ik de scène schreef en filmde.

Hoe uitdagend waren de opnames voor de laatste confrontatie scène ?
Om dit goed te kunnen doen moesten we de acteurs vragen om een extreem veeleisend terrein te bewandelen - dit drie dagen lang, steeds weer opnieuw. We moesten de scène opbreken in duizend stukjes en kleine motivaties om het aantal benodigde camerabewegingen te verantwoorden en de scène zo van kracht te voorzien.

Cameraman Roger Deakins, wat heeft hij aan de film kunnen toevoegen?
Roger heeft een uiterst scherp oog, is zwijgzaam en een ontzettend geestige cameraman. Het is ook zo dat hij tot de tot drie beste cameramannen van de wereld behoord. Hij werkt met snelheid, nederigheid en heeft een goed humeur. We werkten samen aan de compositie van de shots. Soms zorgde hij voor veranderingen, soms zorgde ik ervoor. Het was een fantastische samenwerking.

De kijker blijft achter met twijfels na het einde van de film. Heb je voor jezelf een duidelijk beeld gecreëerd wat er daadwerkelijk gebeurd is?
Het verhaal is verteld vanuit het perspectief van de nonnen. De kijker weet wat zij weten en ze weten niet alles. Als een verteller wist ik zelf niet of Father Flynn schuldig was. Niets van wat opgenomen is moet die vraag kunnen beantwoorden en bij het monteren hebben we dit balans ook proberen te behouden.

Hoe was de samenwerking met filmstudio Miramax, gaven ze je genoeg vrijheid?
Scott Rudin was de intermediair tussen mij en Miramax. Miramax gaf zeker hun mening, en die was ook erg zinvol. Dus het was een goede samenwerking te noemen.