movie scene

Bond is 50 geworden en trakteert. Skyfall blikt terug maar ook vooruit op de franchise.

Je zou bijna denken dat ze het expres hebben gedaan. De nieuwste James Bond-film net zo lang uitstellen zodat hij samen zou vallen met de 50e verjaardag van het filmicoon. Al die nevenactiviteiten met tentoonstellingen, interviews, boeken en retrospectieven zijn namelijk de ideale promotie voor de nieuwste film, Skyfall. Met een relatief lange pauze van vier jaar tussen deze film en de vorige, het onterecht verguisde Quantum of Solace, is de timing van deze film perfect voor de franchise. Want ook inhoudelijk is de film een terugblik en zelfs een terugkeer naar de eerste officiële film in de franchise, Dr. No. Sam Mendes (American Beauty) is dit keer de regisseur en het is zijn taak om het uiterst succesvolle Casino Royale, uit 2006 alweer, nu wel een alom succesvolle opvolger te geven. Is Skyfall het beste cadeau dat Bond zich kon wensen?



M
De film draait ditmaal om het verleden van het hoofd van MI6, M (Judi Dench) dat boven water komt wanneer een schijf met daarop de namen van geheim agenten over de hele wereld in handen raakt van onbekende kwaadwillenden. Bij de actie om de schijf te achterhalen gaat er iets gruwelijk mis en moet M kiezen tussen de schijf of het leven van James Bond (Daniel Craig). Beide gaan verloren. Tenminste, dat denkt ze. Wanneer het hoofdkwartier van MI6 in Londen wordt getroffen door een aanslag, verschijnt ook Bond weer ten tonele. Wie heeft de aanslag gepleegd, en waarom? Alles lijkt met het verleden van M te maken te hebben en met een mysterieuze voorganger van Bond.

Op het spel
Eén van de dingen die de Bond-reeks sinds de komst van Daniel Craig als 007 heeft geprobeerd te bewerkstelligen, is het neerzetten van een meer getormenteerde Bond. Veel woede en verdriet aan de oppervlakte, maar er staan wel degelijk belangrijke, emotionele, zaken op het spel voor Bond. Dit probeerde men al eerder in 1969 met On Her Majesty's Secret Service, toen met George Lazenby. Deze poging om Bond wat meer emotie en gevoel te geven, viel toen slecht, maar achteraf is het misschien wel één van de beste films uit de reeks. Met Craig als een uitstekende Bond wordt er in Skyfall nog verder gegaan dan in Casino Royale, waarin een huilende Bond te zien was. Ook hier lopen de emoties weer hoog op en is het laatste kwart van de film zowel letterlijk als figuurlijk het meest donker gekleurd van de hele franchise. De sublieme cinematografie van Roger Deakins, zoals in de hele film, is daarbij een lust voor het oog. Ook leuk om te zien is hoe deze film op meerdere manieren teruggrijpt naar de wortels van het Bond-personage. De film heeft veelal de spanning en lichte romantiek van Dr. No, zonder daarbij, zoals in latere films, te eindigen in een geheime basis van een slechterik die de wereld wil veroveren. Sterker nog, de film draait dit gegeven om en laat Bond de slechterik juist naar hém toe komen, op zijn eigen terrein. Een prachtig hommage en een intelligente omkering.



Trendsettend
Iets dat met de huidige films veranderd is, is het feit dat de James Bond-films jarenlang bepalend waren in het spionnen- en actiegenre. Grappig om te zien is dat het tegenovergestelde nu waar lijkt te zijn. Links en rechts werd Bond in de jaren '90 al ingehaald door John McClane en Jack Ryan, maar de invloed van de Bourne-films op Casino Royale was wel heel opvallend. Nu is ook weer de invloed van een hele andere trilogie merkbaar, namelijk van Christopher Nolans Dark Knight-films. De manier waarop Skyfall omgaat met haar held en zijn directe tegenstander heeft bijzonder veel weg van Batman's strijd tegen de Joker. Ook het slot heeft zoveel weg van Nolans afronding dat de scenarioschrijvers wel een bijzonder vooruitziende blik gehad moeten hebben. De slechterik in deze film, Silva, vilein en geestig gespeeld door Javier Bardem, is ook de meest uitdagende tegenstander die Bond ooit heeft gehad. Niet vanwege megalomane wereldveroveringsplannen, maar door zijn relatie met Bond. Eén op één is Bond nooit zo bedreigd geweest.

Conclusie
Skyfall is een film die geslaagd terugkijkt op de hele franchise, maar ook verrassende nieuwe elementen toevoegt. Craig is nu definitief de getormenteerde Bond en speelt dat wederom met bijzonder veel overtuiging. De luchtige Bond-romantiek wordt snel geserveerd, maar ook weer snel aan de kant geschoven voor een donkerder plot. De vergelijkingen met Dr. No gaan op alle fronten op. Ook de kwaliteit.