movie scene

Het grootste documentaire filmfestival ter wereld is weer van start gegaan: het IDFA in Amsterdam. MovieScene plukt met recensies en verslagen de krenten én kiezelstenen uit de pap.

Dit jaar viert het International Documentary Filmfestival Amsterdam (kortweg IDFA) haar 25e jubileum. Met nadruk gebruik ik hier haar, omdat de festivaldirecteur Ally Derks al bijna de hele periode aan het roer hiervan staat. Niet voor niets kreeg ze woensdagavond tijdens de officiële opening uit handen van de Amsterdamse wethouder Carolien Gehrels een erepenning voor haar lange culturele verdiensten voor de stad Amsterdam.

Gedurende de kwart eeuw is het festival uitgegroeid van een paar films in enkele kleine zaaltjes tot een waar instituut in de filmwereld met vooral, ondanks een behoorlijke aandacht voor de Nederlandse documentaire, de blik naar buiten gericht. Zo presenteert de Russische filmmaker Victor Kossakovsky zijn persoonlijke top 10 en is een groot deel van zijn eigen werk ook te zien. Daarnaast laat het IDFA nieuwe films zien van bekende makers als Michael Apted (14 Up) en Steve James (Hoop Dreams) maar biedt als altijd ook weer een podium voor onbekende of beginnende documentairemakers. Daarnaast laat het festival 15 hoogtepunten uit 25 jaar Nederlandse documentaires zien, is er een geschiedenis-sectie en natuurlijk een competitie.



De discussie die bij elk festival steevast weer opduikt, is of er teveel politiek geladen films te zien zijn en te weinig 'filmische' of juist andersom. Kortom: wat is belangrijker: het onderwerp of de manier waarop er gefilmd is? Het feit dat je beide meningen hoort, geeft al aan dat het in ieder geval geen eenzijdig festival is. Films kunnen doorslaan in een soort propaganda of juist een oeverloze vormentaal. De mooiste documentaires weten vorm en inhoud op een mooie manier juist met elkaar te verbinden. Uitschieters aan beide kanten horen nu eenmaal op een festival, mits daar natuurlijk genoeg pareltjes tegenover staan.

Eén van die parels is zeker de openingsfilm Wrong Time Wrong Place van John Appel. In 1999 mocht hij ook al het festival openen met een openhartig portret van André Hazes in Zij Gelooft In Mij, een film die daarna ook zeer succesvol in de bioscoop te zien was. Deze keer komt Appel juist met een ingetogen film over toeval en noodlot, met als leidraad de verschrikkelijke gebeurtenissen in Oslo en Utoya een jaar geleden. Het levert een indrukwekkende film op, zoals hier te lezen is.

Over nog meer ontdekkingen of juist de onvermijdelijke festivalonzin bericht MovieScene de komende week met recensies en korte verslagen. Het IDFA is begonnen!