movie scene

Mooi drama met de vraag waar je als kind meer door wordt gevormd: je afkomst of je omgeving?

Het moet de nachtmerrie van elke moeder zijn: de angst dat vlak na de geboorte van je kind in een ziekenhuis je baby in de kraamkamer wordt verwisseld met een pasgeborene van iemand anders, om er pas jaren later achter te komen. Dit gegeven is dan ook al vaak gebruikt in boeken en films. Meestal wordt hierbij het kind uit een arm gezin in een rijk milieu geplaatst, en andersom. De gedachte hierbij is natuurlijk te laten zien dat je nooit gelijk op de wereld komt en in hoeverre de setting waarin je opgroeit je leven kan bepalen. In Like Father, Like Son wordt dit thema wat minder schematisch, maar daardoor juist des te sterker uitgewerkt.



Humanistisch
De Japanse regisseur Kore-eda Hirokazu staat bekend om zijn geweldige regie van kinderen. In Nobody Knows (2004) zet hij een groep kinderen neer die het zonder hun ouders moeten zien te rooien. En zijn vorige film, I Wish, draait om twee jonge broers die, omdat hun ouders gescheiden zijn en ze elk bij een andere ouder wonen, elkaar nauwelijks zien, maar stiekem een plan bedenken om hun ouders toch weer bij elkaar te krijgen. Kore-eda staat hiermee in een humanistische filmtraditie in Japan die kinderen mooie en gelaagde hoofdrollen geeft. Niet voor niets is dit land met zes films sterk vertegenwoordigd in de recente documentaire The Story of Children and Film van Mark Cousins, waarvan er twee van Kore-eda zijn.

Idyllisch familieplaatje
Centraal in Like Father, Like Son staan twee gezinnen: aan de ene kant een zakenman en zijn vrouw die in een luxe appartement wonen en het financieel goed hebben, aan de andere kant een gezin waarbij de man een winkeltje heeft en moet sappelen om rond te komen. Tot aan het moment dat het eerste gezin de onthutsende mededeling hoort dat hun zoon bij de geboorte is verwisseld met dat van het tweede gezin, zien we vooral een idyllisch familieplaatje. Pas als de twee gezinnen elkaar ontmoeten, ontstaan er langzaam aan scheurtjes in de onderlinge relaties. Afgesproken wordt dat de kinderen langzaam worden voorbereid op een terugkeer naar hun biologische ouders. Maar de ouders zijn degenen die zich nog het moeilijkst kunnen aanpassen. Ze worden geconfronteerd met de vraag of ze het hadden moeten zien en wat hun opvoeding voor zin heeft gehad. Wat eerst zo eigen voelde, geeft met het ontbreken van een bloedband plotseling een wat vervreemdend gevoel.

Hechten en loslaten
Kore-eda concentreert zich met name op de twee vaders. Zij zijn degenen die op het eerste gezicht enorm uit elkaar liggen: een serieuze zakenman in pak versus een wat losgeslagen sjofele eigenaar van een klein winkeltje. Maar nergens wordt de één als goed of slecht bestempeld. De twee mannen maken - meer nog dan de kinderen - juist zelf een transitie door. Ze worden gedwongen naar hun eigen rol te kijken, naar hoe ze zelf in het leven staan en waar ze zelf tegenaan lopen. De strijd die tussen hen beide ontstaat, wordt zeer invoelbaar gemaakt. Het moeilijke proces van een vader of moeder dat zich hecht aan een kind en dit vervolgens weer los moet laten, is een complexe emotie. Kore-eda slaagt erin, samen met de zeer goed spelende cast, ons mee te nemen in dit zowel voor de ouders als voor de kinderen zeer ingrijpende proces.



Remake
Waar dit verhaal in Hollywood zo een sentimentele vertelling had kunnen worden, overtuigt de film hier juist door de ingetogenheid. De soundtrack bestaat uit eenvoudige pianomuziek die nergens nadrukkelijk aanwezig is en daardoor de emoites juist de ruimte geeft. Steven Spielberg, juryvoorzitter op het afgelopen filmfestival in Cannes, kende de film eerder dit jaar de Juryprijs toe. De ironie is dat juist hij met zijn Dreamworks studio een Amerikaanse remake van Like Father, Like Son wil maken. Het is afwachten wat deze nieuwe aanpak voor de film gaat doen, maar één ding is zeker: de ingetogenheid van het filmen en de rustig aftastende camera die een perfecte beheersing van het beeld laat zien, zullen moeilijk te evenaren zijn.

Conclusie
Kore-eda Hirokazu heeft met Like Father, Like Son opnieuw een zeer humanistisch en intiem portret afgeleverd. Met veel mededogen voor zowel de ouders als de kinderen schetst hij een situatie waar maar weinigen raad mee zullen weten. De prima cast geeft de personages meer dan genoeg diepgang om mee te gaan in hun zoektocht naar zichzelf en de relatie met hun 'nieuwe' kind. De juridische strijd wordt in een paar pennestreken afgedaan, zodat de focus gelukkig ligt op het proces van (ont)hechting en loyaliteit. En de jongens zelf? Die hebben er vooral een broer bijgekregen.