movie scene

Verandering van sfeer doet leven.

De belangrijkste reden voor mij om naar de film te gaan is om zo een moment uit de dagelijkse sleur te kunnen ontsnappen. Of misschien moet ik als freelancer zonder kinderen schrijven: dagelijkse sfeer. Het gezegde "Verandering van spijs doet eten" zou voor mij makkelijk veranderd kunnen worden in "Verandering van sfeer doet leven". Hogere sferen (Tracks) of lagere (Under the Dome), dat maakt in principe niet uit. Zolang bij het begin van de eerste scène maar radicaal gebroken wordt met de alledaagsheid van het bestaan loop ik na afloop tevreden de bioscoop uit.

Natuurlijk glijdt de sfeer van sommige films makkelijker van je af dan van andere. Toen ik in mijn eentje - want een voorstelling van kwart over vijf en buiten 26 graden - de romantische komedie Hartenstraat had bekeken, was ik de opgewekte, romantisch/komische sfeer al weer kwijt tijdens het losmaken van mijn fiets. Maar wellicht heeft het na afloop langer meedragen van de stemming uit een film ook te maken met de allerlaatste scène. Zoals de eerste scène vaak de toon zet voor wat er komen gaat, zo is de afsluitende scène essentieel voor het gevoel dat de kijker heeft als zij weer buiten staat. En in mijn ervaring blijft een sfeer het langst hangen bij een film met een open einde. De gehele bovenstaande column werd eigenlijk aangewakkerd door het allerlaatste shot in de film Enemy.

In deze thriller (naar een boek van José Saramago) schuift gedurende de gehele film langzaamaan een grijze beklemmende deken over de toeschouwers. Toronto, waar de film zich afspeelt, is perfect gekozen als gigantische grijze, anonieme set met betonnen appartementen complexen. Op het moment dat de film geschoten werd, was ik toevallig in de Canadese stad en ik was dan ook blij toen ik na een paar dagen naar het veel mooiere Montréal kon vertrekken.

[Spoiler alert!] De sfeer van de gehele film kreeg nog eens een geniale "boost" door het laatste shot waarin Adam zich omdraait naar de slaapkamer waar de vrouw van zijn dubbelganger Anthony net in gewandeld is. Op het moment dat Jake Gyllenhaal (die zijn dubbelrol met verve uitvoert) en de toeschouwer de slaapkamer in beeld krijgt, verschijnt op de drempel niet een wonderschone, hoogzwangere blondine maar een gigantische zwarte achtogige kop van een vogel spin. Tijdens Enemy voelt de kijker zich geen moment op haar gemak. Maker Denis Villeneuve heeft er met dit laatste shot voor gezorgd dat het gevoel van onbehagen voor altijd verbonden blijft met zijn geesteskind als mensen terug denken aan deze geslaagde boekverfilming.