movie scene

Hoe Amerikaans Samoa een voetbalgrootmacht werd.

Amerikaans Samoa is, was, en zal natuurlijk nooit een voetbalgrootmacht zijn. Sterker nog, tot voor kort waren ze het laagst geplaatste land op de FIFA-ranking. officieel het slechtste voetballand ter wereld. Ze hadden in hun geschiedenis slechts 2 doelpunten gemaakt, en 292 tegen gekregen. Het absolute dieptepunt kwam op 11 april 2001, toen ze van Australië met 31-0 verloren, nog altijd de grootste nederlaag in het internationale voetbal.



Conventioneel
In Next Goal Wins volgen regisseurs Mike Brett en Steve Jamison het nationale voetbalelftal van Amerikaans Samoa gedurende de kwalificaties voor het WK voetbal 2014 op. Dat levert een bijzonder verhaal op, maar dit is wel een erg conventionele 'talking heads' documentaire dat bovendien erg getrouw de structuur volgt van een traditionele sportfilm. Het is hierdoor een mooie feel-good film die helemaal niet verrassend is. Het blijft echter tot het einde boeien door de interessante personages.

Voetbal
Bovenal laat Next Goal Wins heel goed  zien hoe belangrijk voetbal tegenwoordig is. Fan of niet, de wereldwijde invloed van voetbal is met bijna niets anders te vergelijken. Het is aan het begin van de film opvallend en grappig om te zien hoe serieus ze in Amerikaans Samoa voetbal nemen. Voordat het nationale elftal naar de South Pacific Games afreist worden ze toegesproken door de president van de natie die hen toevertrouwt dat ze 'voetbalgrootheden als Vanuatu en Tonga' niet hoeven te vrezen, en dat wat er ook gebeurd de natie trots zal zijn op het nationale voetbalelftal. Eenmaal op het toernooi is het duidelijk Amerikaans Samoa wel degelijk ploegen als Vanautu en Tonga moet vrezen. Alle wedstrijden gaan met grote cijfers verloren. Dat is echter ook gelijk de reden dat Next Goal Wins geen documentaire is over Vanuatu of Tonga. Dat zijn geen naties met een bijzonder voetbalverhaal, waar je een documentaire aan kan hangen zodat Europese kijkers in aanraking komen met hun cultuur. Je zult dan ook niet gauw een documentaire over die landen zien, hoe onterecht dat ook mag zijn. In deze context zou je dus zelfs kunnen stellen dat voetbal belangrijker is voor een land als Amerikaans Samoa dan voor een land als Spanje of Nederland.



Transgender
De documentaire focust zich vooral op Nicky Salupo, Jaiyah Saelua en Thomas Rongen. Na de desastreuze South Pacific Games vraagt de voetbalbond van Amerikaans Samoa hulp van de Amerikaanse voetbalbond. Zij sturen hen Rongen, een Nederlandse coach die al lange tijd wekzaam is in de VS. Hij is het type ruwe bolster blanke pit, wat in het begin niet zo goed past bij de eilandcultuur. Rongen beseft al snel dat hij zich moet aanpassen en dat is zowel goed voor het voetbalelftal als voor hem. De openheid van de Samoanen helpt hem de dood van zijn dochter te verwerken. Die openheid blijkt ook uit de manier waarop Jaiyah benaderd wordt. Jaiyah is transgender, maar daar maakt niemand op het eiland een punt van. Zo wordt Jaiyah de eerste transgender die meespeelt in een WK-kwalificatiewedstrijd. In diezelfde wedstrijd doet ook Nicky Salupo mee. Hij was doelman toen Amerikaans Samoa de monsternederlaag tegen Australië over deed, en is de enige van dat team die nog over is. Hij woont in Seatlle en heeft zich al een paar keer teruggetrokken van het nationale elftal. Hij is echter te trots op zijn land om niet te komen opdraven als hij gevraagd wordt. Hij is bovendien nog steeds getraumatiseerd door die beruchte wedstrijd tegen Australie. Hij heeft bijna iedere avond nachtmerries, en hoopt dat die voorbij zullen als hij één keer in zijn leven een wedstrijd weet te winnen met Amerikaans Samoa.

Conclusie
Next Goal Wins is vertelt een bijzonder verhaal over het voetbalteam van Amerikaans Samoa. Het is iets te conventioneel, maar toont goed hoe belangrijk voetbal is voor een klein eilandje in de Stille Oceaan waar weinig over bekend is. Dankzij het voetbalteam krigen we een kijkje in de bijzondere cultuur van het land.