movie scene

Een impressie van het Holland Animation Film Festival 2009, the week after.

Het Holland Animation Film Festival in Utrecht beleefde van 4 t/m 8 november jl. haar 13e editie. Misschien een ongeluksgetal, de bezoeker merkte hier echter niets van. Sterker nog, het festival is dit jaar voor het eerst jaarlijks. Met 20.000 bezoekers (een stijging van ruim 25 procent in vergelijking met de voorgaande editie) een goede keus. Echter, 20.000 is nog lang niet genoeg. Het idee dat animatie enkel voor kinderen is, klinkt als een cliché maar is helaas nog steeds een hardnekkig stigma waar animatie mee moet worstelen.

Het HAFF is uiterst divers in de krap vijf dagen dat het duurt. Naast korte en lange animatiefilms zijn er competitieprogramma’s, lezingen, workshops, tentoonstellingen en zelfs een VJ show van Motomichi Nakamura (die tevens de HAFF leader van dit jaar maakte). Een impressie van een uiterst geslaagde editie, MovieSense doet verslag achteraf.

Piercing I van Liu Jean (2009,China)
In 2008 werd Piercing I als een Work in Progress gepresenteerd, vijentwintig minuten waren af. Nu in 2009 beleefde Piercing I zijn wereldpremière op het Holland Animation Film Festival. Het verhaal draait om Zhang Xiajun, die al in de eerste scène met zijn hoofd onder een schoen ligt, bebloed. Een pakkende metafoor voor de verdere film. Ook grootmacht China kampt met de economische crisis. Zhang raakt zijn baan kwijt. Een andere baan is er niet en hij besluit terug te keren naar zijn geboortedorp en daar op het land te gaan werken. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan. Een goede daad en een misverstand doen hem in de gevangenis belanden. Mishandeld en verbitterd wordt hij uiteindelijk vrijgelaten, maar dan is terugkeren naar zijn ouders al geen optie meer.

Piercing I is geen makkelijke film. De dialogen zijn soms lang en er is gekozen voor een gestileerde wijze van animatie met weinig beweging. Liu Jean is van oorsprong o.a. schilder en dat zie je terug in deze film. Ieder shot zou zo van een doek aan een muur kunnen zijn. De focus komt zodoende sterk te liggen op de personen zelf, hun innerlijke. Een film met diepgang en een uiterst gedetailleerde sfeerbeschrijving van het China van nu. Animatiefilms afkomstig uit China zijn al schaars, laat staan een onafhankelijke productie zoals deze. Sterker nog, het schijnt zelfs de eerste onafhankelijke animatiefilm uit China ooit te zijn. Piercing I durft maatschappijkritisch te zijn, iets wat pas sinds kort mogelijk is, en nog steeds zeer gevoelig ligt. Regisseur Liu Jean en zijn vrouw hadden de grootste moeite om een visum geregeld te krijgen om bij de wereldpremière aanwezig te kunnen zijn. De productie is een eenling en verdient alleen daarom al een groter publiek dan enkel op festivals. Verwacht geen Japanse anime zoals Akira of Spirited Away (beide overigens prachtige films). De film bijt zich in de kijker vast, mits deze dit toelaat. Het is nog maar de vraag of deze film de weg nu heeft geplaveid voor andere Chinese onafhankelijke films. Laten we het hopen, want dit smaakt naar meer.

Shorts Competition

The Tale of Little Puppetboy, van Johannes Nyholm (2008, Zweden)
Maak plaats voor een nieuwe held, Puppetboy. Of beter gezegd, antiheld. Puppetboy is een lelijk mannetje dat gaat zweten wanneer hij zenuwachtig is. Of Johannes Nyholm nu expres gekozen heeft voor een nogal rommelige uitvoering van stop motion, doet er niet zoveel toe. Want ook al is Puppetboy een beetje lelijk, het is een aandoenlijk lelijk hompje klei. De timing is fantastisch en de situaties waarin Puppetboy terecht komt zijn door de herkenbaarheid zowel pijnlijk als grappig. De scène bijvoorbeeld waarin hij worstelt met de stofzuiger, is Oscar-waardig. Een verhaal is er, maar nihil. De vier delen vertoond op het HAFF, laten de kijker zien hoe Puppetboy zijn huisje schoonmaakt. Er komt namelijk een vrouwelijke bezoeker langs waarmee hij samen naar Ivanhoe gaat kijken. Het bezoek eindigt jammer genoeg met een anticlimax.

The Tale of Little Puppetboy was een crowd-pleaser tijdens het HAFF, en naar schijnt ook op eerdere, andere festivals. Daarnaast won de film ook in het competitieprogramma van korte films, de Grand Prix narrative short.

Maar eigenlijk moet je Puppetboy in actie zien. Bekijk het filmpje hieronder:

Competition MovieSquad HAFF

Red-End and the Seemingly Symbiotic Society van Robin Noorda en Bethany de Forest (2009, Nederland)
Voor de openingsfilm op het Holland Animation Film Festival, woensdag 4 november, beleefde Red-End and the Seemingly Symbiotic Society zijn wereldpremière.

Veertien maanden en 21.600 foto’s waren er voor nodig om Red-End te voltooien. Fotografe Bethany de Forest en animator Robin Noorda nemen de kijker mee in een gestructureerde wereld waarin mieren koepels van suikerklontjes bouwen en aldaar een superieur sprinkhanenras kweken dat de wereld zal doen vernietigen. Een rode mier gaat gelukkig tegen de stroom in, maar is hij sterk genoeg.

Red-End is stop motion animatie van de bovenste plank. De wereld waarin de mieren en sprinkhanen leven is van grote creativiteit en pracht. Veertien minuten lang en eigenlijk weet je niet precies waar je naar kijkt, wat het allemaal inhoudt, maar och, wat is het prachtig. Stop motion heeft de eigenschap dat het de grenzen van animatie kan doen rekken, zonder in te boeten aan beeldingskracht. Schokkerige animatie zorgt niet voor afbraak, maar juist voor nog meer eigen stijl. Red-End and the Seemingly Symbiotic Society is een fascinerend stuk animatie dat zowel voor het thema als voor de bijzondere stijl moeiteloos vele malen gezien kan worden. Hypnotiserend mooi en daarom ook een aanrader vanjewelste, dit juweeltje.
Tevens een van de winnaars van de MovieSquad Competitie

Opening Festival woensdag 4 november

First-Squad: The Moment of Truth van Yoshiharu Ashino, Aljoscha Klimov en Misha Sprits (Japan, 2009)
Al eerder vertoond op filmfestivals zoals Cannes en Pusan, opende de 13e editie van het Holland Animation Film Festival met de feature animatiefilm First-Squad: The Moment of Truth. Een Japans-Russische coproductie. Gebaseerd op een populaire Russische strip genaamd Pioneer Heroes, worden fictie en documentaire gecombineerd. Het verhaal speelt zich in 1942 af, winter in Rusland, de WOII in volle gang. Het Rode Leger strijdt hevig tegen de Nazi-soldaten. Nadya, een Russische tiener, is in het bezit van een bijzondere gave; ze kan in de toekomst kijken en voorspellen wanneer het moment van de waarheid aanbreekt. Een duister genootschap binnen de SS is namelijk bezig met het oproepen van vervloekte geesten, die samen met de Nazi’s de strijd zullen aangaan tegen de Russen. Gelukkig steekt de Zesde Divisie, een geheime Russische militaire dienst, daar een stokje voor. Nadya en bondgenoten rust de zware taak de wereld te redden van het Derde Rijk.

Genoeg stof voor een interessant verhaal, zo op het eerste gezicht. En ook de keuze om animatie te combineren met live-action interviews met 'oud-veteranen' klinkt als iets wat goed kan werken. American Splendor bijvoorbeeld, een uitermate eclectische film waarin geschoven werd tussen animatie, fictie en non-fictie, was fantastisch. Jammer genoeg weet First-Squad niet meer te doen met de interessante combinatie, dan het presenteren als een leuke gimmick. De film begint te traag, veel te traag. Het duurt bijna vijfenveertig minuten voordat er iets op gang komt, en dan is het al te laat. Veel talking heads over te ontrafelen mysteries, Nazibolwerken en psychologische verschijnselen; First Squad vraagt te veel en geeft te weinig. De personages zijn te vlak en een-dimensionaal. Het verhaal is mat en de uiteindelijke film is te kort voor de langzame opbouw en aanpak met documentaire beelden. Het is een leuk gegeven, veteranen die vertellen over de oorlog, maar het voegt eigenlijk niks essentieels toe. Ik heb het stripboek niet gelezen, maar dat is waarschijnlijk beter.

Competition for student films from the Netherlands and Belgium

Zachte Planten van Emma De Swaef (2008, België)
Winnaar van de studentencompetitie, Zachte Planten. Een betere titel had filmmaakster Emma De Swaef niet kunnen kiezen. Het begint in een troosteloos hoog, grijs gebouw waar een Vlaamse ambtenaar, dagdromend achter een bureau, zijn dagen slijt. Waar die dromen over gaan, wordt al snel duidelijk. Een vilten poppetje fungeert als zijn alter-ego, op zoek naar iets anders binnen de kronkels van zijn geest.

Het is een aaibaar en zacht filmpje geworden, dat fascineert en intrigeert. Tien minuten is voor een korte film best lang, maar geen moment slaat verveling toe. Integendeel. Gebiologeerd volg je het kleine, dikke, vilten mannetje en zijn spannende avontuur. Emma De Swaef heeft haar wortels liggen in documentaire en dat kun je zien. Je waant dan ook in een compleet andere wereld en de kleine vilten David Attenborough leidt de kijker door een duister woud vol gebreide planten, vilten bewoners en wollen schapen. Zachte Planten is als een warm bad.

Bekijk de film hieronder:

Trailer van VJ show (New York, 2009)

Nakamura
Kunstenaar Nakamura Motomichi ontwierp niet alleen de HAFF leader van dit jaar, maar gaf daarnaast zaterdagavond 7 november een geweldige VJ-show in het Centraal Museum in Utrecht. Geboren in Tokyo, design gestudeerd in New York en zijn stijl ontwikkeld in Ecuador, woont hij nu sinds 2000 in Brooklyn en maakt hij kunst met een palet van enkel rood, zwart en wit. Zijn werk, zowel digitaal als handmatig wordt over de hele wereld tentoongesteld. Monsters, robots en mensen vloeien in vlagen met elkaar in een homogene brei van nihilisme. Bijna hypnotiserend soms, is zijn werk op het eerste gezicht zeer eenvoudig, maar laat bij nadere inspectie wat scherpe kantjes en ironie blijken. Zie onderstaand filmpje voor de trailer van het HAFF en de website van deze artiest pur sang.