movie scene

Hij werd een wereldster in het meesterwerk Het zevende zegel uit 1957 van Ingmar Bergman, waarin hij een ridder speelt die de duivel uitdaagt voor een potje schaken.

Uit: The Seventh Seal

Het is misschien de meest intellectuele film in de filmgeschiedenis die geschikt is voor het grote publiek en hij maakte Max von Sydow in één klap over de hele wereld bekend. Al zat die daar zelf in eerste instantie niet op te wachten.

Ondanks vele aanbiedingen uit het buitenland en uit Hollywood bleef de Zweedse acteur in zijn geboorteland. Waar andere actrices en acteurs elke kans maar grijpen om in Amerika een wereldster te worden, besloot Von Sydow nog acht jaar te blijven waar hij was. In de tussentijd negeerde hij alle aanbiedingen die hij kreeg uit het buitenland, onder andere de mogelijkheid om Dr. No te spelen, de slechterik in de gelijknamige eerste James Bond-film uit 1962.

Pas in 1965 kwam hij naar Amerika, maar toen kreeg hij ook meteen de rol van Jezus. Sindsdien heeft hij meegespeeld in veel Hollywoodproducties, daarbij na verloop van tijd getypecast als 'bad guy'. Het is misschien de reden dat hij altijd heeft gekeken naar rollen in andere landen, en een enkele keer ook acteerde in een film in zijn geboorteland.

Wat opvalt aan zijn curriculum vitae is de enorme verscheidenheid die hij tentoonspreidt. Net als Ikea, ook uit Zweden, is hij van alle markten thuis. Hij heeft gewerkt in films over de gehele wereld, tot aan Australië toe. In die films heeft hij Zweeds, Engels, Duits, Italiaans, Spaans, Frans, Deens en Noors gesproken. Daarnaast spreekt hij net als het warenhuis zowel de elite als de grote massa aan, aangezien hij heeft gespeeld in verschillende art-housefilms, ook genomineerd werd voor een Oscar voor zijn rol in Pelle the Conqueror, maar zijn neus niet ophaalt voor pulpfilms als Stallone-vehikel Judge Dredd of het heldenepos Flash Gordon.

Ook nu Von Sydow ouder wordt, weet hij niet van ophouden en in de laatste jaren heeft hij zelfs een aantal kaskrakers op zijn naam geschreven. Zo had hij een belangrijke bijrol in Minority Report en speelde hij kort geleden nog een bedenkelijke psychiater in Shutter Island. In beide films is hij als een cyaankalipil met sinaasappelsmaak - in eerste instantie erg prettig, maar met een sinister vervolg. De ambivalentie komt altijd weer terug in zijn meest gedenkwaardige rollen, zoals de duivelsuitdrijver in The Exorcist of de huurmoordenaar in Three Days of the Condor.

als Father Merrin in The Exorcist

Inmiddels is het Zweedse zwaargewicht al over de tachtig, maar hij lijkt niet afgeschreven. Er was zelfs sprake van dat hij zou verschijnen in de Stieg Larsson verfilmingen die opnieuw in Amerika worden opgenomen. Omdat de boeken om te beginnen al Zweeds zijn, zou Von Sydow alleen nog maar een logischer keuze zijn als de Amerikaanse Henrik Vanger. Nu blijkt dat niet hij het doet, maar Christopher Plummer. Jammer, want Von Sydow lijkt me de ultieme keuze voor de rol van een machtige en tegelijkertijd machteloze industrieel op leeftijd.